Kralendijk, 2 di mei 2023 - Kada dia ta bira mas komun pa mira kon lamentablemente nos ta bayendo atras komo siudadano i kon nos rèspèt i berdadero stimashon pa Boneiru kada dia ta bira ménos. Si pa algu Boneiru ta konosí den region i na nivel internashonal ta pa su bunitesa, su naturalesa bon mantené, su laman kristalino i yen di bida. Pero loke serka mayoria di turista tabata destaká mas tantu i di kua nos tabata sinti nos mes orguyoso tabata kon limpi nos isla tabata. No tabata muchu aña pasá ku a kuminsá haña sushi bentá kantu di kaminda, mira sakunan tirá den mondi òf topa ku kosnan bieu depositá kantu di kaminda. Esaki ántes tabata algu kasi imposibel. Ta tristu, pero e bunita bista ei no tei mas, pokopoko sushi a kuminsá dominá tur kaminda i e bista mahos aki a bira algu komun. Realidat ta ku komo siudadano nos ta pèrdiendo nos interes i nos ta bandonando nos responsabilidat di mantené Boneiru bunita i limpi manera ántes, manera mester ta. Nos ta lubidá riba un di nos debernan komo suidadano ku ta: konservá i mantené nos medio ambiente.
Ken ta responsabel?
Ta tristu pa mira kon nos barionan ta deteriorá, kon nos kayanan ta bai atras i kamindanan pa bai kunuku ta pa nan kuenta. Ta tristu di mira lugánan yen di sushi i kosnan bieu bentá, no papia mes di lugánan di interes turístiko manera esun riba e potrèt: Seru Largu. Pero awor e pregunta kardinal ta: ken ta responsabel pa e situashon akí? Tin hende ku ta bisa: esaki ta responsabilidat di e kompania di limpiesa Selibon i nan tin sierto rason, pasobra nos kompania di limpiesa ta sòru pa kolektá tur sushi, pero nos no por lubidá ku aunke nan ta hasi esaki di un forma strukturá i ku planifikashon, nan no por hasié nan so. Tin hende ku ta bisa ku ta gobièrnu di Boneiru ta responsabel pa e situashon penoso akí i nan tambe tin sierto rason, pasobra nos gobièrnu mester sòru pa promové ambiente sano, limpi i adekuá pa nos siudadanonan por funshoná liber i nan mester sòru tambe pa tin kontrol riba iregularidatnan i aktonan kontra lei.
Deber di kada suidadano
Pero nan so tampoko no por hèndel. Un otro grupo di hende, mi mes ta un di nan, ta pensa ku responsabilidat pa e situashon akí ta básikamente i prinsipalmente di nos komo siudadano. Nos mester hasi uso di nos sentido komun i di nos konsenshi i pèrkurá pa e lugá kaminda nos ta biba, kaminda nos yunan ta hunga, kaminda nos ta kore rònt i disfrutá di bunita bistanan, por ta un lugá limpi i na òrdu. Akí mi ta bolbe bisa: esaki ta un deber di kada suidadano! Nos tur ku ta biba akinan mester sòru pa evitá di tira sushi kaminda no ta pèrmití, gobièrnu mester sòru pa kontrolá esaki i apliká lei si ta nesesario i nos kompania di limpiesa mester hasi nan trabou manera mester ta ku organisashon i planifikashon. Esaki ta un trabou den ekipo, pero ku ta kuminsá ku nos. Di e forma aki nos por garantisá ku nos dushi Boneiru por ta e bunita lugá manera ántes atrobe.
Ban kuida nos dushi isla
Ta na hopi sitio na Bonaire aktualmente e situashon di limpiesa i higiena ta penibel, pero na Seru Largu spesífiko e situashon a bira hopi desagradabel i delikado, es mas: e situashon di Seru Largu ta un bèrgwensa pa nos tur. Un imágen masha mahos na un di e lugánan mas bunita i turístiko di Boneiru; sushi plamá tur kaminda i hasta muebelnan bieu bentá. Ta ora pa nos hasi uso di nos sentido komun, apelá riba nos konsenshi i demostrá nos berdadero stimashon pa nos lugá, ban bira mas síviko i ban kuida nos dushi isla!
CARLOS LOPEZ NATERA
WIJ LATEN ALS INWONERS VEEL TE WENSEN OVER
Ons eiland raakt met de dag meer vervuild
Kralendijk, 2 mei 2023 – Het wordt met de dag steeds meer gewoon om te zien hoe wij als inwoners helaas achteruit gaan en hoe ons respect en onze ware liefde voor Bonaire elke dag minder wordt. Als Bonaire ergens om bekend staat in de regio en op internationaal niveau, dan is dat vanwege haar schoonheid, haar goed onderhouden natuur, haar kristalheldere zee vol leven. Maar datgene wat bij de meeste toeristen boven al het andere uitstak, is hoe schoon ons eiland was. Het is nog niet zo lang geleden dat wij afval langs de wegen begonnen te zien, vuilniszakken die in de mondi gedumpt worden en oude spullen die men op straat achterlaat. Dit kwam vroeger bijna niet voor. Het is triest, maar dit mooie uitzicht is er niet meer, afval nam langzaamaan de overhand en dit afstotelijke aanblik is iets gewoons geworden. De werkelijkheid is dat wij als inwoners onze interesse verliezen en dat wij onze verantwoordelijkheid laten varen om Bonaire mooi en schoon te houden zoals vroeger, zoals het hoort. Wij vergeten een van onze plichten als inwoner, en die is: ons milieu onderhouden en behouden.
Wie is verantwoordelijk?
Het is triest om te zien hoe onze wijken achteruitgaan, hoe onze straten verloederen en hoe onze kunuku-wegen verwaarloosd worden. Het is triest om te zien dat er overal afval en oude spullen liggen, om niet te spreken over plekken met toeristische waarde, zoals op de foto: de Seru Largu. Maar de hamvraag is nu: wie is verantwoordelijk voor deze situatie? Er zijn mensen die zeggen: dat is de verantwoordelijkheid van het afvalverwerkingsbedrijf Selibon en ergens hebben ze gelijk, omdat Selibon voor het ophalen van alle afval zorgt, maar wij moeten niet vergeten dat hoewel zij dit op structurele en geplande wijze doen, zij dit niet alleen kunnen doen. Er zijn mensen die zeggen dat het Bonairiaanse eilandbestuur verantwoordelijk is voor deze schrijnende situatie en ook zij hebben ergens gelijk, omdat ons eilandbestuur zorg moet dragen voor een gezonde, schone en geschikte leefomgeving zodat onze inwoners goed kunnen functioneren. Zij moet ook zorgen voor controle op onregelmatigheden en zaken die tegen de wet zijn.
De plicht van elke inwoner
Maar zij kunnen dit niet alleen aan. Er zijn andere mensen, ik ben zelf één van hen, die denken dat de verantwoordelijkheid voor deze situatie eigenlijk en voornamelijk bij ons als inwoners ligt. Wij moeten gebruik maken van ons gezond verstand en ons geweten en ervoor zorgen dat de plek waar wij wonen, waar onze kinderen spelen, waar wij rondrijden en en van mooie uitzichten genieten, een schone en ordentelijke plek kan zijn. Ik zeg hier nogmaals: dit is de plicht van elke inwoner! Wij allen die hier wonen moeten ervoor zorgen dat wij geen afval dumpen op plaatsen waar dat niet mag. Het eilandbestuur moet zorg dragen voor de controle hiervan en handhaven wanneer dat nodig is, en Selibon moet haar werk met beleid en planning doen. Dit is teamwerk, maar het begint bij ons. Zo kunnen wij garanderen dat Bonaire weer de mooie plek van vroeger kan zijn.
Laten wij goed voor ons ‘dushi’ eiland zorgen
Momenteel verkeert het schoonhouden van en de hygiëne op vele plekken op ons eiland in penibele toestand, maar op specifiek de Seru Largu is de situatie heel erg onaangenaam en hachelijk. Nog erger: de situatie op de Seru Largu is een schande voor ons allen. Een afschuwelijk beeld op één van de mooiste en toeristisch meest aantrekkelijke plaatsen van Bonaire: afval dat overal in het rond slingert en waar zelfs oude meubels liggen. Het wordt tijd dat wij ons gezond verstand gaan gebruiken, een beroep doen op ons geweten en laten zien dat wij echt van ons eiland houden, meer burgerzin tonen en goed voor ons ‘dushi’ eiland zorgen!