PUEBLO MESTER MOBILISÁ KONTRA INTENSHON DI GOBIÈRNU DI REINO Esaki relashoná ku ekspanshon di ròl di Representante di Reino

Kralendijk, 16 di sèptèmber 2025 – Den un komunikado e lider di frakshon di M21 Daisy Coffie ta trese dilanti ku mirando e posishon firme i uní ku Konseho Insular di e tres islanan BES a tuma komo representante di pueblo di Boneiru, Statia i Saba, M21 ta konsiderá nesesario pa kompartí su motivashon den e tema akí ku su siguidónan en partikular i pueblo en general. Nos sagrado deber di defendé Boneiru su derecho di outodeterminashon a inspirá e posishon akí. Un outodeterminashon ku su base ta pa alkansá lo máksimo na outogobernashon. Pa M21 outogobernashon ta solamente posibel na momento ku nos tin nos isla atministrativamente na òrdu i ku nos kapasidat di ehekushon ta presente i ta fuerte. Na opinion di M21 mester distinguí dos aspekto den e diskushon aki, esta un aspekto atministrativo i un aspekto polítiko den kuadro di outogobernashon. No tin ningun hende ku por ta kontra di garantia di BON GOBERNASHON, ku ta e forma pa duna servisio optimal na komunidat, hasiendo uso di e medionan finansiero disponibel i siguiendo e proseduranan i prosesonan di transparensia, integridat i responsabilisashon a base di prinsipionan di bon gobernashon. ‘Den nos sistema di atministrashon públiko  supervishon di esaki ta primeramente serka Konseho Insular ku ta disponé di sufisiente instrumento legal den WOLBES i FINBES pa por ehersé e tarea di supervishon i mantenshon di lei akí. Banda di Konseho Insular tin tareanan ku sierto Ministerionan ta enkargá kuné i Representante di Reino tambe tin un tarea pa supervisá negligensia òf inkumplimentu di parti di nos propio institutonan. No tin ningun motibu pa ekspandé esakinan,’ segun Daisy Coffie.

Sufisiente instrumento

Mas aleu Daisy Coffie ta splika ku por konkluí pues ku riba tereno atministrativo tin sufisiente instrumento pa garantisá bon gobernashon. Instrumentonan ku ta sostené e ambishon polítiko ekspresá di Laso Direkto, di kua e intenshon tabata i te ainda ta pa Boneiru ta den un desaroyo pa yega na lo máksimo di outogobernashon. Un aspirashon legítimo ankrá den Tratadonan Internashonal. Pues pa loke ta e aspekto polítiko estatal, guia di e laso direkto tabata i mester keda te ora ku nos alkansá e nivel di outogobernashon total. Artíkulo 73 di e Manifesto di Nashonnan Uní ta e guia pa Hulanda den nos relashon polítiko estatal. Daisy Coffie: ‘Den e kuadro aki, mi ta pidi atenshon spesial pa artíkulo 73b, ku ta relevante den e kaso akí i mi ta sita: Desaroyá outogobernashon, teniendo debido kuenta ku aspirashonnan polítiko di e pueblo, asistiendo nan den desaroyo progresivo di nan institutonan polítiko, di akuerdo ku e sirkunstansianan spesial di kada teritorio i nan pueblo i e nivel di nan desaroyo. Den ehekushon e figura di Representante di Reino no ta pas i semper e tabata un figura pa a sirbi komo un fase di transishon pa e fase final ku ta ehekushon di e derecho di outodeterminashon na momento ku pueblo i solamente pueblo konsiderá e momento.’

Menospresio di nos institutonan polítiko

‘Pa tal rason a yega na un akuerdo ku gobièrnu Hulandes pa eliminá e posishon di Representante di Reino, ya ku WOLBES i FINBES ta kontené sufisiente instrumento pa den un forma independiente supervisá e práktika di Bon Gobernashon. Ku e kaso di lèntfel te den sala di Korte a keda konfirmá ku e outoridat akí ta legalmente ankrá. Solamente Korte a hala atenshon di Representante di Reino ku el a hasi uso di su outoridat den un forma inapropiá i muchu tempran sin duna espasio pa e propio gobernashon lokal tuma e medidanan den su outoridat di outogoberná nos isla. Amplia outoridat di Representante di Reino no ta solamente un menospresio di nos institutonan polítiko formalisá den un forma demokrátiko i ankrá den nos areglonan básiko WOLBES I FINBES, sino ta un violashon di loke Hulanda mes a firma komo su deber sagrado ankrá den artíkulo 73 ya menshoná i ta bai kontra nos aspirashonnan polítiko,’ segun Daisy Coffie. 

Mobilisashon

Konkluyendo Daisy Coffie ta splika ku mirando e falta total di rèspèt i rekonosementu di nos derecho di outogobernashon i komo lidernan demokrátikamente skohé pa nos pueblo, no ta keda nos komo M21 nada otro di mobilisá e pueblo despues di un kampaña di informashon na tur nivel di nos komunidat i someté e proposishon na huisio di pueblo atrabes di un konsulta popular i/òf atrabes di un manifestashon popular síviko kontra e intenshonnan di gobièrnu di Reino ku ponementu di un keho ofisial internashonalmente. Daisy Coffie: ‘Basá riba e motivashonnan deskribí akí riba, mi kier a yama tur mi koleganan polítiko kende a base di mandato popular demokrátiko ta liderando e pueblo aki, pa nos uni forsa i realisá e posishon akí ku e sosten mas amplio posibel di nos komunidat. Pero alabes mi kier hasi un yamada na tur gremio sosial den nos komunidat pa yuda nos karga e responsabilidat ku boso mes a duna nos atrabes di elekshonnan liber i sekreto. Boso aporte den esaki ta sumamente balioso i lo demonstrá ku nos ta papia i aktua ku UN BOS i komo UN PUEBLO. Esaki ta un di e momentonan den nos historia polítiko pa demonstrá ku NOS TA BONEIRU.’

Désirée Coffie

Lider di Frakshon Movementu 21 (M21)

BEVOLKING MOET MOBILISEREN TEGEN

VOORNEMEN RIJKSREGERING

Dit i.v.m. uitbreiding rol Rijksvertegenwoordiger

Kralendijk, 16 september 2025 – In een persbericht stelt de M21-fractieleider Daisy Coffie dat gezien het vastberaden en eensgezinde standpunt dat de Eilandsraden van de drie BES-eilanden hebben ingenomen als volksvertegenwoordigers van Bonaire, Sint Eustatius en Saba, M21 het noodzakelijk acht om haar motivatie in deze kwestie te delen met haar achterban in het bijzonder en de bevolking in het algemeen. Onze heilige plicht om het recht op zelfbeschikking van Bonaire te verdedigen, heeft als inspiratie gediend  voor dit standpunt. Een zelfbeschikking die gebaseerd is op het bereiken van maximaal zelfbestuur. Voor M21 is zelfbestuur alleen mogelijk als we ons eiland bestuurlijk op orde hebben en als onze uitvoeringscapaciteit aanwezig en krachtig is. Volgens M21 moeten in deze discussie twee aspecten worden onderscheiden: een bestuurlijk aspect en een politiek aspect binnen het kader van zelfbestuur. Niemand kan tegen het garanderen van GOED BESTUUR zijn, als de manier om optimale dienstverlening aan de gemeenschap te bieden, gebruikmakend van de beschikbare financiële middelen en conform de procedures en processen van transparantie, integriteit en verantwoording, gebaseerd op de beginselen van goed bestuur. 'In ons openbaar bestuur-systeem ligt het toezicht hierop primair bij de Eilandsraad, die via de WOLBES en de FINBES over voldoende wettelijke instrumenten beschikt om deze toezichthoudende en handhavende taak uit te kunnen voeren. Behalve bij de Eilandsraad zijn er taken die onder de verantwoordelijkheid van bepaalde ministeries vallen en ook  de Rijksvertegenwoordiger heeft een taak om toezicht te houden op nalatigheid of niet-naleving door onze eigen instellingen. Er is geen reden om deze uit te breiden', aldus Daisy Coffie.

Voldoende instrumenten

Verder legt Daisy Coffie uit dat geconcludeerd kan worden dat er op bestuurlijk vlak voldoende instrumenten zijn om goed bestuur te garanderen. Instrumenten die de uitgesproken politieke ambitie van ‘de Directe Band – Laso Direkto’ ondersteunen, waarvan de bedoeling was en nog steeds is dat Bonaire zich in een ontwikkeling bevindt om maximale zelfbestuur te bereiken. Een legitiem streven, geworteld in internationale verdragen. Wat het politieke staatkundige aspect betreft, is en blijft de sturing van ‘de Directe Band’ van belang totdat we het niveau van volledig zelfbestuur bereiken. Artikel 73 van het VN-Handvest is voor Nederland de leidraad in onze politieke staatkundige verhouding. Daisy Coffie: 'In dit verband vraag ik speciale aandacht voor artikel 73b, dat in dit geval relevant is en ik citeer: Bevorder het zelfbestuur van deze volken door hun politieke ambities en de progressieve ontwikkeling van hun politieke instellingen te ondersteunen, rekening houdend met hun specifieke omstandigheden en ontwikkelingsniveau. In de uitvoering is de figuur van Rijksvertegenwoordiger niet passend en het is altijd een figuur geweest die bedoeld was om te dienen als overgangsfase naar de uiteindelijke fase, namelijk de uitvoering van het recht op zelfbeschikking, op het moment dat het volk, en alleen het volk, het moment daarvoor geschikt acht.’

Minachting voor onze politieke instellingen

'Om deze reden is met de Nederlandse regering overeenstemming bereikt over het afschaffen van de functie van Rijksvertegenwoordiger, aangezien de WOLBES en de FINBES voldoende instrumenten bevatten om onafhankelijk toezicht te houden op de uitoefening van Goed Bestuur. Met de landfill-casus werd tot in de rechtszaal bevestigd dat deze bevoegdheid wettelijk verankerd is. De rechtbank heeft de Rijksvertegenwoordiger er alleen op gewezen dat hij op oneigenlijke wijze en te vroeg gebruik heeft gemaakt van zijn bevoegdheid, zonder de lokale overheid zelf de ruimte te geven om de maatregelen te nemen die binnen haar bevoegdheid liggen om ons eiland zelf te besturen. Het uitbreiden van de bevoegdheden van de Rijksvertegenwoordiger is niet alleen een minachting van onze politieke instellingen die op democratische wijze zijn geformaliseerd en verankerd in onze basisregelingen WOLBES en FINBES, maar het is  ook een schending van wat Nederland zelf als haar heilige plicht heeft ondertekend, verankerd in het reeds genoemde artikel 73, en gaat in tegen onze politieke aspiraties,’ aldus Daisy Coffie.

Mobilisatie

Afrondend legt Daisy Coffie uit dat, gezien het totale gebrek aan respect voor en erkenning van ons recht op zelfbestuur en voor ons als democratisch door het volk gekozen leiders, wij als M21 geen andere keuze hebben dan de bevolking te mobiliseren na een informatiecampagne op alle niveaus van onze gemeenschap en na het voorstel ter beoordeling aan het volk te hebben voorgelegd door middel van een volksraadpleging en/of een volksdemonstratie tegen de voornemens van de Rijksregering, waarbij internationaal een officiële klacht wordt ingediend. Daisy Coffie: 'Gebaseerd op de hierboven beschreven motivaties wil ik al mijn collega's politici die op basis van een democratisch volksmandaat leiding geven aan dit volk, oproepen om hun krachten te bundelen en dit standpunt te realiseren met de breedst mogelijke steun van onze samenleving. Maar tegelijkertijd wil ik alle sociale groepen in onze samenleving oproepen om ons te helpen de verantwoordelijkheid te dragen die u ons zelf hebt gegeven door middel van vrije en geheime verkiezingen. Uw bijdrage hieraan is uiterst waardevol en zal aantonen dat we met ÉÉN STEM en als ÉÉN VOLK spreken en handelen. Dit is één van de momenten in onze politieke geschiedenis waarop we laten zien: WIJ ZIJN BONAIRE.'

Désirée E. Coffie                                

Fractieleider Movementu 21 (M21)