Spich Daisy Coffie na Apertura aña di Konseho Insular 2025 - 2026
- emilaylac
- Sep 7
- 5 min read
Sr. Presidente,
Protokol ya a ser establesé.
Un bon tardi na tur!
E aña’ki ta pa promé bes ku nos ta ban eksperimentá ku un aktividat basá riba e moshon unánimamente aseptá 10 di yüni di e aña aki. E fundeshi di e moshon ta pa pone enfoke riba funshonamentu di nos Konseho Insular komo e órgano mas haltu den nos demokrasia insular.
Nos ta’ki den, danki n’e sosten i konfiansa ku komunidat boneriano ta duna nos atraves di elekshonnan liber i sekreto kada 4 aña. Ku esaki nos a risibí e honor di ta representante di henter e poblashon di Boneiru. Pa nos por ehersé e trabou noble aki, e mesun demokrasia a instituí nos Lei di Entidat Públiko (Wolbes), den kua ta deskribí eksaktamente den seis kapítulo kon e órgano aki ta ser formá, kiko ta su tarea- i responsabilidatnan, kon su relashon ta ku e otro órganonan manera Kolegio Ehekutivo i Gezaghèber, i kuhuntu nan tres ta forma atministrashon/gobernashon di nos isla.
E lei- i reglanan aki den WOLBES i FINBES t’esnan ku ta e base pa bon gobernashon, ku e meta pa brinda lo máksimo na servisio na e komunidat su bienestar. Nos t’ei pues pa sirbi e interés di e komunidat den e mas amplio sentido di palabra. Nos guía, rumbo i kòmpas semper ta i mester keda interes di esnan ku a pone nos den e funshon aki. Maske kon grandi e tentashon por ta, semper nos mester tene na mente artikulo 15 di Wolbes ku ta bisa: Mi ta hura (deklará) ku pa mi nombramentu den e kargo o funshon di miembro di konseho insular mi no a duna ni primintí, ni direkta- ni indirektamente, bou di ningun nòmber ni denominashon ni preteksto, ningun regalo ni fabor.
Mi ta hura (deklará i primintí) ku mi no a risibí ni mi no a aseptá, ni lo mi no aseptá, ni direkta- ni indirektamente, ningun regalo ni ningun promesa di hasi algu o laga di hasi algu den e kargo o funshon en kuestion. Mi ta hura (primintí) ku lo mi ta fiel na Konstitushon, ku lo mi kumpli ku lei i ku lo mi kumpli ku mi obligashonnan komo miembro di konseho insular segun mi konsenshi I honor.
Ku Dios Todopoderoso yudami
Lesando e artíkulo aki sr. Presidente, mi ta konsiderá di a renobá pa nos tur aki den, inkluso bo persona, miembronan di kolegio ehekutivo i henter e kuerpo di nos aparato, e huramentashon(deklarashon) solemne aki ante henter komunidat boneriano i mundo henter.
Sr. Presidente,
Ku e elekshon, nombramentu i huramentashon komo miembro di Konseho Insular, nos no a isolá nos mes for di komunidat, alkontrario, nos ta keda forma parti integral di e komunidat aki i
tin ku tin wowo, orea i tur nos otro sentidonan na kompas I balansá ku loke ta pasa den komunidat: loke nos ta mira pues pero tambe loke nos ta tende i skucha. Ta e úniko manera pa nos aktividatnan aki den e sala aki por ta den máksimo konkordansia ku loke ta biba ei fo.
Pa tal rason e moshon di 10 di yüni ta enfatisá partispashon máksimo di tur nivelnan den nos komunidat den e atministrashon i gobernashon di nos isla. Pa esaki dos elemento ta di suma importansia; Di banda di nos e ta eksigí transparensia, pues un fluho kontinuo di informashon na ekomunidat pa e komprondé, pero aun mas importante karga nos ambishonnan na su bienestar, pero e ta eksigí tambe ku nos ta krea e espasio i tempu pa e komunidat ekspresá su deseonan, su preokupashonnan, su nesesidatnan den e forma ku e ta konsiderá nesesario teniendo semper na kuenta reglanan básiko di étika den relashon di hende pa ku hende.
E pila kargadó di nos demokrasia ta i lo keda Ekpreshon liber di kada un di nos. Emoshonnan ekspresá, hamas i nunka por ser interpretá pa nos komo ofensa di nos personalidat. Nos mester konsiderá tur sea positivo òf pa nos interpretashon negativo komo aporte pa nos mehorá nos funshonamentu.
Sr. Presidente,
Pa loke ta resta di e periodo di gobernashon lokal 2024-2027 kual tin dos base, esta e akuerdo di gobernashon lokal di e Diferensha, hustu i duradero ku su 50 puntonan konbiná ku e akuerdo di gobernashon entre Entidat Públiko i Reino 2024-2027 ta identifiká e proridatnan te ku mart 2027. A sobra nos eksaktamente 18 luna pa realisá esakinan sea den trayektonan andando i/o maneho nobo. Den tur rapòrtahe pa loke ta nos gobernashon dos konsepto a hala mi atenshon ku direktamente tin di haber ku realisashon di maneho i plannan di nos gobernashon. Nan ta forsa di toma di desishon I kapasidat di ehekushon.
Ta na nos ku a akordá e kuadro di maneho, ta na nos ku a akordá e fondonan nesesario, pa ehekutá e plan konbiná ku un plan aselerá di reforsá e kapasidat di ehekushon di e aparato, pa ta skèrpi e tempu benidero pa monitoriá i kontrolá ku Kolegio Ehekutivo tin e rienda fuerte den su man pa realisá e akuerdonan ku tin riba papel a base di prioridatnan.
Pues na apertura di e periodo nobo aki en todo kaso M21 su posishon lo ta konsentrá riba e dos puntonan aki, esta nos kemira i skucha desishonnan tumá i nos ke mira riba término kòrtiku, pasobra no tin mas tempu, kon Kolegio Ehekutivo lo ehekutá un plan di atkisishon di kapasidat nesesario pa bin ku un plan di ehekushon di e puntonan di prioridat.
Nos di Konseho Insular na e momento aki solemnemente ta reestablesé nos outoridat di stipulá e kuadro, nos lo pone e fondonan disponibel atraves di e presupuesto 2026, pero alabes nos lo tin kòntròl skèrpi den e ehekushon a base di raportahenan kada kuartal di ehekushon, e asina yamá “utivoeringsrapportages” i tambe a base di e kuenta anual.
Sr. Presidente,
Ku esaki M21 ta duna su kontribushon na yena kontenido di e aktividat nobo aki di apertura di un aña nobo di gobernashon, pa kontribui na elevá kalidat di funshonamentu di e órgano mas haltu den nos demokrasia, ku a keda instituí 74 aña pasá ku un outonomia di outogobernashon muchu mas haltu ku awe na 2025 e tin. Pero Sr. Presidente, e loke nos a skohe na 10-10-10, lòs for di echo ku ela hasi nos muchu mas dependiente ku 74 aña pasá, ta duna nos sí e oportunidat pa demonstrá, ku nos ke subi e kaminda pa realisá ku nos por karga muchu mas responsabilidat di outogoberná nos isla. NOS POR PASOBRA NOS KE, ta na nos pa hasi E DIFERENSHA.
Sr. Presidente.




Comments